Toen ik half september even naar Belgiëterug reisde voor een kort blitzbezoek van een week, belde ik tevoren even met mijn zus. Dat is altijd gezellig. We doen dat niet vaak genoeg.

Toen vertelde ze me dat haar oudste dochter, Louise, toevallig ook mijn metekind, een geweldige start had gemaakt in het eerste leerjaar. En omdat een kind in het eerste leerjaar ook met huiswerk naar huis komt, zou in de living een ouderwets schoolbankje geïnstalleerd worden, waar Louise al haar schoolgerief makkelijk in kan opbergen.

Bij zo’n bankje met schoolgerief hoort natuurlijk een pennenzak.

Een leuke als het kan. Zo wordt huiswerk maken ook meteen stuk leuker. Of de meter misschien een leuke pennenzak kan maken en meebrengen volgende week? Tuurlijk! Graag zelfs!

Ik stuurde enkele foto’s van mijn creaties door en liet Louise kiezen. Ze kon kiezen uit een pennenzak met strik, een ronde pennenzak, een platte zoals die waarover ik vorige week al vertelde, en een boxy pennenzak. Geen paniek, ik ga binnenkort ook uitleggen hoe je die andere pennenzakken moet maken. Geduld is een schone deugd.

Even later kreeg ik al antwoord.

Ze wou een ronde pennenzak. Daar kan ik voor zorgen. Dan maar es in die collectie stoffen gedoken. Ik maakte een kleine selectie en stuurde door wat ik dacht dat in aanmerking kwam voor Louise. Die ken ik gelukkig wat beter dan May, voor wie ik vorige week nog die lunchbag maakte. Louise koos al snel voor de blauwe stof met witte bollekes en ik kon eraan beginnen. Makkelijk gefixt in een uurtje ofzo, dacht ik.

Maar zo gemakkelijk was het natuurlijk niet, want de kids hadden vakantie omwille van het offerfeest en ik was volle bak bezig om mijn trip voor te bereiden. Want deze trip was er eentje voor mij alleen. Toen ik tijdens de zomermaanden twee maanden alleen met de kids in België was, heb ik gezworen dat ik een weekje in mijn eentje zou terugkomen. Herbronnen. Me herinneren wie ik ook weer was zonder kinderen. Oh my. Ik had echt héél véél zin in die trip! Maar dat betekende ook dat ik opvang moest regelen, de juf informeren, zorgen dat er genoeg eten in huis was enzovoort.

En wanneer ik denk dat ik snel effe een pennenzak in elkaar ga steken,

dan pakt dat meestal anders uit als ik te veel aan mijn hoofd heb. Ik heb mijn tornmesje weer volle bak kunnen inzetten, maar het resultaat mag er zijn. Toen hij klaar was, stuurde ik dus trots een foto naar mijn zus die me doodleuk vertelde dat ze eigenlijk de pennenzak met de strik bedoelde. Hmmmmm…. Gelukkig had ik het veel te druk met mijn vertrek voor te bereiden dat ik geen tijd had om opnieuw te beginnen (de stof was ook op) of me erover op te winden. En Louise was heel blij met haar pennenzak. Het feit dat mijn zus haar zei dat “tante Catherine er speciaal voor jou een rits in gezet” had, zal wel geholpen hebben.

Zelf maken?

Wil jij ook indruk maken op je metekindje met een ronde pennenzak? Aan de slag!Deze pennenzak is aan de binnenkant afgewerkt met biaisband, om de zomen aan de binnenkant in te verpakken. Wie dat wil, kan ook gewoon zigzaggen of met de overlock werken (maar dat laatste is misschien wel een beetje moeilijk met die ronding – ik zou zelf niet kiezen voor deze optie). De zoom is zichtbaar aan de binnenkant omdat ik ervoor gekozen heb om de binnen- en buitenstof in één stuk te knippen. Ik zal binnenkort een andere tuto online zetten waarbij de stof in twee delen geknipt wordt (wanneer je werkt met een stof waar een print op staat die maar in één richting kan gebruikt worden, bijvoorbeeld met paddenstoelen die niet op hun kop mogen staan, heb je geen andere keus) en dan kan je de zomen wel mooi tussen binnen- en buitenstof verwerken.

Disclaimer: nu ik de foto’s bekijk, vind ik ze allemaal erg donker, ook al probeerde ik met de indicatie op de lichtmeter op overbelichting te mikken. Ik doe met PhotoShop wat ik kan om ze te redden. Die fotografiecursus zal straks hopelijk zijn vruchten beginnen afwerpen…

Benodigdheden

Voor de pennenzak met de afmetingen die ik koos (maar je kan aanpassen naar je eigen noden):

• zichtbare, niet deelbare rits van 23 cm
• buitenstof en binnenstof en Vlieseline van 23 x 23 cm en nog een stuk van 5 x 10 cm. Je kan hiervoor dus overschotjes gebruiken! Je kan er ook voor kiezen om het zijvlak in een andere stof te maken – wees creatief!
• biais voor de binnenkant van 2 x 30 cm

1. Stof knippen

Dat klinkt gemakkelijk en dat is het ook, zodra je weet welke afmetingen je wil. Net zoals bij de platte pennenzak, of het boterhamzakje, bepaalt de lengte van de rits de breedte van de pennenzak. Daarna bepaal je zelf hoe dik je hem ongeveer wil.

Ik heb ervoor gekozen om een rits van 23 cm te gebruiken. Ik ben vertrokken van de omtrek van het rolletje om de straal te bepalen, maar omgekeerd is waarschijnlijk handiger als je er zelf mee aan de slag zou gaan.

In mijn geval ging het uittekenen van mijn patroon als volgt:

• breedte = 23 cm, bepaald door de lengte van de rits
• hoogte van buiten- en binnenstof = 23 cm
• om de straal te bepalen van het zijvlak heb je wat basismeetkunde nodig. Ikzelf vind wiskunde geweldig, maar niet iedereen deelt die mening. Dus als het niet zo jouw ding is, dan volgt hier de uitgebreide uitleg. Als het nog altijd klinkt als Chinees, neem dan gewoon de maten over die ik hieronder heb opgeschreven.
• dus: de omtrek van de cirkel (lees: de hoogte van die rechthoek waaraan je de rits gaat bevestigen) zal uiteindelijk 21,5 cm zijn. We trekken nl. 2 cm af voor de naadwaarde aan elke kant van de rits en voegen dan 0,5 cm toe voor de breedte van de rits. Om de straal van de cirkel te kennen, moeten we dus die 21,5 cm delen door pi, oftewel 3,14 (want de omtrek van een cirkel is 2x[pi]xr). Zo komen we op een diameter van 6,85 cm, of een straal van 3,4 cm, maar daar moet nog de naadwaarde van 1 cm bij. Zo komen we op een straal van 4,4 cm. Haal je passer er maar bij!
• Heb je geen passer, maar wel een glas met een diameter van 10 cm? Simpel, dan gebruik je dat glas om die cirkel te tekenen. Zonder naadwaarde heb je dan een straal van 4 cm (de diameter delen door 2 en dan de naadwaarde ervan aftrekken). De omtrek is dan 2x[pi]x4 = 25,1 cm. Je buiten- en binnenstof moet je dan afmeten op [lengte van de rits] x 25,1 cm. Stel gerust een vraag onderaan de pagina als het niet duidelijk is!

Dit is mijn “patroon”. Omdat een A4 blad maar 21 cm breed is, en ik 23 cm nodig had, heb ik er een stukje aangeplakt. Ik kom een stukje papier te kort in de hoek, maar dat is geen probleem.

Om de pennenzak wat steviger te maken, en om hem netjes recht te laten staan ook al zit hij niet helemaal volgepropt met pennen en stiften, is het goed om de buitenstof te verstevigen met Vlieseline of een ander merk van vliesvoering. Die dingen komen in verschillende diktes en je moet zelf bepalen hoe stevig je het uiteindelijke resultaat wil hebben. Ik gebruikte vliesvoering die ik in de Carrefour vond (Créa Quality Strong), maar ik gebruikte er in het verleden ook al van de Hema. Die is duidelijk minder stevig en ik vond hem ook niet zo geweldig goed plakken, maar als dat is wat je in huis hebt, dan gebruik je dat.

Volg bij het opstrijken van vliesvoering altijd de richtlijnen van de fabrikant – dat durft al es lichtjes verschillen. Zorg ervoor dat je de vliesvoering mooi op maat snijdt, want overtollig vlies gaat aan de hoes van je strijkplank plakken en dat is niet zo bevorderlijk voor de levensduur daarvan, lijkt me. Zorg ook dat de juiste kant naar onder ligt, want anders strijk je die voering aan je strijkzool vast en dat bevordert helemaal de levensduur van dat ding niet! Het is me gelukkig nog niet overkomen. Hout vasthouden. Om zeker te zijn kan je altijd een dunne doek tussen de vliesvoering en de strijkzool leggen – mocht het dan fout gaan, dan strijk je die voering alleen maar vast op die doek. Dat is me helaas wel al overkomen. Gebruik dus niet je beste keukenhanddoek!

En vergeet niet: vliesvoering strijk je vast op de achterkant van de buitenstof, niet op de goede kant!

Zo, met de rits en binnen- en buitenstof geknipt en die laatste verstevigd, kunnen we beginnen.

Vergeet niet om ook de cirkels te verstevigen (opnieuw alleen de buitenstof)! Als je het lastig vindt om cirkels te knippen, kan je eerst een rechthoek knippen die breder is dan de beide cirkels naast elkaar en pas na het opstrijken van de versteviging de cirkels uitknippen.

2. Rits inzetten

Net zoals bij de platte pennenzak zetten we de rits erin door eerst de goede kant van de rits op de goede kant van de buitenstof te leggen en vast te spelden. We gaan nu nog niet naaien! Eerst spelden we ook de binnenstof hierop vast met de goede kant naar onder. De rits zit dus gesandwiched tussen beide stoffen die met de goede kant naar elkaar liggen. Nu kan je beginnen naaien. Als je niet zeker weet hoe je een rits vast stikt, kijk dan even bij de platte pennenzak. Gebruik zeker een ritsvoetje.

Wees niet bang als je denkt dat dit er vreemd uitziet. Wanneer je klaar bent, moet je ongeveer hier op komen. Als je je afvraagt wat die bus in die foto komt doen: die stond toevallig in de buurt en ik had iets nodig om de rits op zijn plaats te houden. Heeft er nog iemand opeens heel veel zin in shortbread?

Nu die rits aan één kant vast hangt aan binnen- en buitenstof moeten we ook de andere kant eraan vast maken. Bij die platte pennenzak was dat heel eenvoudig – hier wordt het iets trickier, want je hebt maar 1 stuk buitenstof en 1 stuk binnenstof en geen 2. Maar niet gevreesd, ik ga het uitleggen!

Als je binnenin een bandje wil naaien, à la handmade with love, dan is nu het beste moment om dat vast te stikken!

Plooi de buitenstof dubbel zodat de goede kanten op elkaar liggen. Er is nu maar 1 manier om de stof aan de rits vast te spelden. Dat ziet er dan zo uit:

We zijn nog niet klaar! Nu moet de binnenstof er nog bij. Ook die plooi je dubbel zodat de goede kanten op elkaar liggen en speld je vast aan de rits zodat die opnieuw gesandwiched zit tussen binnen- en buitenstof. Dat ziet er dan zo uit (je ziet meteen ook waar die versteviging toe dient):

Dat vaststikken gaat naar het einde toe ook wat trickier worden, want je moet door de zijkant prutsen. Maar wij kunnen dat. (Ik zal nog een tuto online zetten met binnen- en buitenstof in twee delen en dan zal dit ook veel eenvoudiger gaan.)

Hoera! De eerste horde is genomen! Geef jezelf een schouderklopje. Normaal gezien ziet je naaiwerkje er nu ongeveer uit zoals hieronder. Tijd voor de siersteek naast de rits (als je het in Keulen hoort donderen, kijk dan even bij de platte pennenzak) – normaal gezien mag je nu weer dat ritsvoetje vervangen door je normale persvoet.

Wees niet bang als je buitenstof er wat kreukelig uit gaat zien van al dat omplooien van die verstevigde stof. Dat trekt wel weg en anders gaan we op het einde nog even strijken. Als je een handdoek oprolt en in de pennenzak steekt, kan je dat ding netjes weer strijken. Dat werkt trouwens ook voor mouwen van jasjes.

3. Zijkanten vastmaken

Ik ben vergeten een foto te nemen toen ik de eerste zijkant erin zette, maar gelukkig heeft zo’n pennenzak twee zijkanten. In de foto’s neem ik dus even een sprong vooruit, maar de eerste zijkant inzetten gaat wel op dezelfde manier als de tweede. Chance’ke.

Speld binnen- en buitenstof op elkaar vast met de goede kanten naar buiten, dus de slechte kanten op elkaar. Als je die speldjes onhandig vindt, kan je ze eerst aan elkaar vast naaien met een naadwaarde van bv. 5mm (als het maar minder is dan 1 cm). Plooi de cirkel dubbel en zet een merkteken op de plooi van de binnenstof, plooi nog eens dubbel en zet opnieuw merktekens zodat je 4 gelijke delen hebt. Zet ook op de binnenstof merktekens die ze in 4 gelijke delen verdelen.

Leg de goede kanten van de buitenstof van de buis en de zijkanten op elkaar en speld de merktekens op elkaar vast. Aan de rits wordt dat een beetje moeilijker, maar jij kan dat!

Omdat de buitenomtrek van de cirkel uiteraard breder is dan de omtrek zonder naadwaarde, moet je een beetje prutsen met die cirkel. Als je al es een hemd of bloes genaaid hebt, ken je dat van mouwen en kragen inzetten. Net daarom is het handig om met die 4 merktekens te werken.

Je zet eerst de 4 merktekens netjes op elkaar. Daarna deel je de ruimte tussen twee merktekens tentjes in twee en daar zet je weer een speldje. Dit blijf je doen totdat je vindt dat er voldoende speldjes staan. Tussen elk speldje dat je inzet moet je de stof dus een klein beetje fronsen. Bij het vaststikken moet je daarom niet te snel gaan zodat de stof aan de buitenkant niet gaat fronsen. Als je dat één keer gedaan hebt, kan je dat. Geloof me maar.

Nu kan je kiezen. Ga je straks met biais afwerken of niet?

Geen biais? Dan kan je nu de cirkel vastnaaien en daarna zigzaggen. Klaar!

Wel biais? Je kan dan best een kleinere naadwaarde nemen om de zijkanten vast te zetten zodat er geen naad komt piepen straks wanneer de biais errond staat.

Ik kies nu even voor de laatste optie. Stik de cirkel vast aan de buis die je al had. Zet je garen goed vast door vooruit en achteruit te stikken aan begin en eind (zie ook de platte pennenzak).

Daarna kan je de biais vast zetten rond de zoom. In principe zijn er twee manieren om biais vast te zetten: een goeie en een foute. Haha, nee echt. En in dit geval kunnen we best opteren voor de foute. Oh my god.

De juiste manier om biais aan te zetten is in twee keer. Eerst een stiksel aan de binnenkant en dan een stiksel aan de buitenkant. Klaar. Beetje omslachtig maar eigenlijk de eenvoudigste manier. In dit geval kies ik voor de foute manier: de biais gewoon rond de zoom draaien, in één keer vast stikken en klaar. De biaisband vast spelden, doe ik wel in twee stappen. En de eindjes aan elkaar stikken doe ik ook op de juiste manier.

Dit is dus de foute manier.

Vouw de biais helemaal open. Leg de goede kant van de biais op de goede kant van je naaiwerk. Leg de randen netjes tegen elkaar en speld vast. Laat aan het begin en het einde wat biais overhangen.

Nu ga je de biaiseindjes aan elkaar stikken. Niet zo spannend als het lijkt. Ik besef nu dat ik daar een foto van had moeten nemen, maar die is er niet. Ik zal binnenkort eens een post wijden aan biais. Want biais is tof.

Leg de biais eindjes netjes met de goede kanten op elkaar en speld vast. Je naaiwerk zit nu zo’n beetje gesandwiched tussen die biais. Stik in een rechte lijn loodrecht naar beneden: vouw je biais helemaal uit en begin helemaal bovenaan en eindig helemaal onderaan. Je hebt nu de cirkel van de biais gesloten en kan de uiteinden kort afknippen (een halve cm is voldoende).

Nu de biais een gesloten cirkel ism kan je de biais netjes op de vouwlijn omplooien naar de andere kant. Speld je de biais netjes vast en stik vast op enkele mms van de  rand. Klaar!

Het enige wat je nu nog moet doen, is de andere zijkant op dezelfde manier vast zetten, en dan ben je helemaal klaar. Vergeet niet de rits te openen voor je de laatste zijkant vast maakt, want anders wordt het moeilijk om je pennenzak nog om te keren!

En dan ziet de binnenkant er zo uit:

En dat is dan de buitenkant:

De papegaaien balpen heeft Louise er niet bij gekregen. Die blijft in Riyadh.

Vragen? Opmerkingen? Geef maar door in een reactie onderaan de pagina of neem contact met mij op via het contactformulier.